Το Διαδίκτυο είναι ένα αχανές περιβάλλον που σφύζει από ζωή, με εκατομμύρια διασυνδέσεις να πραγματοποιούνται κάθε δευτερόλεπτο. Παρά τις όποιες ενστάσεις, εύλογες ή μη, δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού πρόκειται για ένα δίκτυο απλωμένο -κυριολεκτικά- σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έτσι λοιπόν, κάθε φορά που «σερφάρουμε» δεν είμαστε μόνοι· δε μπορούμε να είμαστε μόνοι. Φανταστείτε το Διαδίκτυο σαν έναν παγκόσμιο χάρτη. Κάποιες περιοχές είναι πυκνοκατοικημένες, άλλες όχι και τόσο. Όποτε πραγματοποιούμε μια σύνδεση, αυτό που συμβαίνει με απλή εξήγηση είναι ότι ανακοινώνουμε την παρουσία μας στον διαδικτυακό κόσμο. Γινόμαστε δυνητικά ορατοί σε χιλιάδες μάτια.
Ο περιηγητής μας, για παράδειγμα, επικοινωνεί με κάποιον εξυπηρετητή και του ζητάει να δει το περιεχόμενό του. Για να λειτουργήσει όλο αυτό, ο εξυπηρετητής θα πρέπει να μάθει σε βασικό επίπεδο ότι υπάρχουμε ως «οντότητα» και την τοποθεσία μας στον χάρτη. Καταλαβαίνετε ότι είναι αδύνατο να περιηγηθούμε χωρίς να υπάρχει πουθενά το παραμικρό ίχνος της παρουσίας μας, έστω και στιγμιαία. Πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια σύνδεση με το «τίποτα»;
Προκύπτει πρόβλημα όμως όταν οι ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε γνωστοποιούν την ύπαρξή μας σε άλλα μέσα, χωρίς τη θέλησή μας και δίχως να μας ενημερώσουν. Κάπως έτσι, μέσα από έναν συνδυασμό άγνοιας, αδιαφορίας, κακοτεχνιών, δόλου και πολλών ακόμα στοιχείων, σχεδόν κάθε μας διαδικτυακή βόλτα συνοδεύεται από απρόσκλητους επισκέπτες και κρυφά μάτια.
Τα «τρίτα μέρη» κατακλύζουν το Διαδίκτυο
Θα γνωρίζετε τον όρο «third party» (τρίτο μέρος στα Ελληνικά). Η έννοια είναι πολύ απλή και προσδιορίζει κάθε «οντότητα» διαφορετική από τα δύο κύρια μέρη. Στην περίπτωση του Διαδικτύου, τα κύρια μέρη είμαστε εμείς και το εκάστοτε domain1 στο οποίο περιηγούμαστε και ως τρίτο μέρος νοείται οποιοσδήποτε άλλος.
Ένα τρίτο μέρος δεν είναι απαραίτητα ανεπιθύμητο ή κακόβουλο. Σε πολλές περιπτώσεις, μέσω αυτού παρέχονται επιπρόσθετες δυνατότητες ή περιεχόμενο. Λόγου χάρη, ένα βίντεο ενσωματωμένο σε κάποια ιστοσελίδα προέρχεται συνήθως από τρίτη πηγή και δεν υπάρχει κάτι μεμπτό σε αυτό —τουλάχιστον όταν γίνεται σωστά.
Δυστυχώς όμως, η πλειονότητα των τρίτων μερών στο σημερινό Διαδίκτυο αποτελείται από διαφημιστικές εταιρείες, λογισμικό ανάλυσης της κίνησής μας, κοινωνικά δίκτυα και εμπόρους δεδομένων, που εισβάλλουν στην επικοινωνία μας χωρίς προειδοποίηση και συγκεντρώνουν πληροφορίες για εμάς μέσω της -όχι και τόσο ηθικής- τεχνικής που αποκαλείται «web tracking».2
Αποφάσισα λοιπόν να κάνω μια -φαινομενικά μικρή σε έκταση αλλά αρκετά απαιτητική σε χρόνο και δυσκολία- έρευνα για την εισβολή των τρίτων μερών στο Διαδίκτυο και να μοιραστώ μαζί σας τα αποτελέσματα που θα προκύψουν. Για να μην είναι ξένη ως προς την καθημερινότητα των αναγνωστών, επέλεξα μόνο ελληνόγλωσσες ιστοσελίδες. Τονίζω ότι η έρευνα δεν έχει πολλά υποκείμενα και είναι απλά ενδεικτική, εντούτοις εύκολα αναπαράξιμη και επαληθεύσιμη.Η μεθοδολογία της έρευναςΟι αναφερόμενες ιστοσελίδες επιλέχθηκαν τυχαία από τη σχετική κατάταξη επισκεψιμότητας για την Ελλάδα που δίνει το alexa.com.
Τα εργαλεία της έρευνας είναι ο περιηγητής Firefox, με απενεργοποιημένη την προστασία από συνδέσεις με τρίτα μέρη, καθώς και το πρόσθετο uBlock Origin για τις ενδείξεις των συνδέσεων, σε ανενεργή κατάσταση και χωρίς κανένα απολύτως φίλτρο. Επίσης, δεν υπήρχε άλλος περιορισμός συνδέσεων στον υπολογιστή που χρησιμοποιήθηκε.
Η εύρεση πληροφοριών για τα domains έγινε με τη βοήθεια του σχετικού εργαλείου από το ICANN και στη συνέχεια ακολουθήθηκε η κλασική μέθοδος αφιέρωσης ωρών στη διαδικτυακή έρευνα, ενώ όσα τυχόν εμφανίζονται περισσότερες από μία φορές θα αναφέρονται μόνο την πρώτη.
Επισημαίνεται ότι δε διερευνήθηκαν domains που είναι γνωστά στο ευρύ κοινό ή η δραστηριότητά τους προκύπτει εύλογα από την ονομασία τους, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα απαιτούνταν υπερβολικά περισσότερος χρόνος έρευνας και το άρθρο θα είχε τεράστια έκταση. Ομοίως, οι εικόνες που συνοδεύουν τις πληροφορίες αφορούν μόνο τις αρχικές σελίδες.
Ποιοι μας βλέπουν στις ιστοσελίδες που βλέπουμε;
Ας κάνουμε την αρχή με τον ενημερωτικό ιστότοπο του in.gr που βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα της κατάταξης και, συνεπώς, ενδιαφέρει πολύ κόσμο. Λειτουργεί συγκεντρώνοντας νέα από διάφορες πηγές, οπότε είναι αναμενόμενο να συνδέεται με αυτές. Όπως θα δούμε όμως, η επίσκεψή μας εκεί ανοίγει 25 συνδέσεις, και δεν έχουν όλες ενημερωτικό περιεχόμενο
Το πρώτο «τρίτο μέρος» που θα μας απασχολήσει εδώ είναι το domain alteregomedia.org. Προέρχεται από την εταιρεία μέσων ενημέρωσης γνωστού επιχειρηματία, στην οποία ανήκει ο ιστότοπος, και μας συνδέει με μια ιστοσελίδα υπό κατασκευή (!). Ακολουθεί το doubleclick.net, που δεν έχει καμία σχέση με διπλό κλικ. Είναι ένα domain που συναντάται πολύ συχνά στο Διαδίκτυο, ανήκει στη Google και παρέχει διαφημίσεις.
Συνεχίζουμε με τρία domains που φέρουν το πρόθεμα «jw». Αυτά αφορούν τον αναπαραγωγέα πολυμέσων JW Player και προσφέρουν τις λειτουργίες του σε όποια ιστοσελίδα τα χρησιμοποιεί. Κατόπιν, το zencdn.net δηλώνει ένα δίκτυο παροχής περιεχομένου (CDN) της γαλλικής εταιρείας υπηρεσιών Διαδικτύου Gandi SAS.
Δεν τελειώσαμε όμως. Ανοίγοντας ένα τυχαίο άρθρο παρατηρούμε ότι προστίθενται και άλλες συνδέσεις. Κατάφερε να τρυπώσει το AMP, για το οποίο έχουμε μιλήσει σε παλιότερο άρθρο, ενώ το μυστήριο 2mdn.net μας «σερβίρει» διαφημιστικό περιεχόμενο της Google. Τέλος, το imrworldwide.com μας φέρνει σε επαφή με την πολυεθνική εταιρεία ανάλυσης δεδομένων Nielsen.
Οι αριθμοί του in.gr
| Συνδέσεις3 | 32 |
| Διαφημιστικά | 2 |
| Κοινωνικά δίκτυα | 3 |
| Marketing | 3 |
| Analytics | 1 |
| Συλλογή δεδομένων | 1 |
Επόμενο στη λίστα μας είναι το γνωστό lifo.gr. Μας χαιρετάει με 24 συνδέσεις και δύο ad servers με το καλημέρα. Αυτοί είναι το adman.gr, της ομώνυμης -ελληνικής προέλευσης- εταιρείας που διαχειρίζεται πολυμεσικές καμπάνιες και διαφημίσεις, και το adsrv.org.
Το agkn.com παραπέμπει στην αμερικανική Neustar Inc., η οποία παρέχει -μεταξύ άλλων- πληροφορίες και αναλύσεις για το Διαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο. Έπεται το consensu.org, προερχόμενο από τον ευρωπαϊκό συνεταιρισμό ψηφιακού marketing και διαφήμισης IAB Europe. Υπηρεσίες marketing προσφέρει και το mathtag.com της MediaMath Inc., ενώ το onesignal.com μας εμφανίζει «push» ειδοποιήσεις.
Διαφημίσεων συνέχεια με το orangeclickmedia.com και λίγες ακόμα ειδοποιήσεις από το os.tc. Κερασάκι στην τούρτα, κι άλλες διαφημίσεις μέσω του semasio.net.
Το άνοιγμα ενός άρθρου μας δίνει και το serving-sys.com από τη Sizmek Technologies Inc., υπαγόμενη πλέον στο διαφημιστικό τμήμα της Amazon. Νομίζω ότι δε χρειάζεται επεξήγηση.
Οι αριθμοί του lifo.gr
| Συνδέσεις | 27 |
| Διαφημιστικά | 8 |
| Κοινωνικά δίκτυα | 4 |
| Marketing | 4 |
| Analytics | 4 |
Περνάμε στον πρώτο ιστότοπο της έρευνάς μας που ανήκει σε εφημερίδα. Πρόκειται για το protothema.gr και κάνει ένα σχετικά καλό ξεκίνημα με 23 συνδέσεις στην αρχική του σελίδα.
Στα νέα ευρήματα βλέπουμε το appocalypsis.com, ένα domain της εταιρείας παροχής υπηρεσιών Διαδικτύου OnlineNIC Inc. Αυτό δίνει σε μια ιστοσελίδα τη δυνατότητα δημιουργίας στοιχείων που ενισχύουν το «conversion»4. Δε θα μπορούσαν να λείπουν οι διαφημίσεις, και τις έχουμε με το exitbee.com από την ελληνικού ενδιαφέροντος εταιρεία με το ίδιο όνομα. Στη χώρα μας εδρεύει και η εταιρεία πίσω από το radiojar.com που παρέχει υπηρεσίες ψηφιακού ραδιοφώνου. ΠληροφορίαΤα περισσότερα third-party domains εμφανίζουν κενή σελίδα, μήνυμα σφάλματος ή αδυναμία σύνδεσης αν επιχειρήσουμε να τα επισκεφτούμε απευθείας.
Ας δούμε και ένα άρθρο. Αμέσως-αμέσως, ο αριθμός των συνδέσεων υπερδιπλασιάζεται και δεχόμαστε διαφημίσεις από το adform.net. Δύο domains από το AddThis (addthis.com και addthisedge.com) φέρνουν την ανεπιθύμητη σύνδεση με τα κοινωνικά δίκτυα μέσω κουμπιών «share», «follow» κλπ. Περισσότερες διαφημίσεις προβάλλει το adnxs.com της AppNexus, όπως και το atdmt.com της Atlas Solutions. Σημειώστε ότι η τελευταία είναι θυγατρική της Facebook.
Καταντάει μονότονο ίσως αλλά θα πάρουμε έξτρα διαφημιστικό περιεχόμενο από το casalemedia.com, το innovid.com και το mfadsrvr.com.
Τα newrelic.com και nr-data.com ανήκουν στη New Relic, γνωστή για τις υπηρεσίες ανάλυσης διαδικτυακών εφαρμογών. Το openx.net μας δίνει και αυτό διαφημίσεις, όμοια με τα pubmatic.com και powerlinks.com, ενώ το quantserve.com βοηθά την Quantcast να αναλύσει το κοινό της ιστοσελίδας (για να το βομβαρδίσει με διαφημίσεις, τι άλλο;). Αν τα αντέξουμε όλα αυτά, θα κερδίσουμε διαφημίσεις και από τα rubiconproject.com, storygize.com και taboola.com.
Ξεχωριστή θέση έχει το domain scorecardsearch.com, ιδιοκτησίας της Full Circle Studies Inc. που κάνει έρευνες αγοράς και ανάλυση των διαδικτυακών τάσεων «για να κατανοήσει καλύτερα τα likes και τα dislikes των καταναλωτών»[sic].
Καταλήγουμε στο vidpulse.com, για να αναλυθούν οι προτιμήσεις μας στα βίντεο που τυχόν θα επιλέξουμε να δούμε στην ιστοσελίδα.
Οι αριθμοί του protothema.gr
| Συνδέσεις | 52 |
| Διαφημιστικά | 19 |
| Κοινωνικά δίκτυα | 4 |
| Marketing | 3 |
| Analytics | 8 |
Άφησα για το τέλος τη μικρή έκπληξη της έρευνας. Είναι η ιστοσελίδα dikaiologitika.gr που, όπως δηλώνει, «παρέχει με αξιόπιστο και έγκυρο τρόπο κάθε πληροφορία που αφορά στις συναλλαγές των πολιτών με το κράτος καθώς και στο σύνολο των κοινωνικών παροχών και επιδομάτων που αφορούν σε όλες τις κοινωνικές και ηλικιακές ομάδες». Συνεπώς, συγκεντρώνει αρκετό ενδιαφέρον και ταυτόχρονα φαντάζει άκακη, σωστά; Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, αναφέρω ότι η σελίδα αυτή δεν έχει κρατική υπόσταση.
Σε πρώτη φάση, μας δίνει 28 συνδέσεις. Προσπερνώντας μερικά domains που αναφέρθηκαν σε προηγούμενη ανάλυση, ερχόμαστε στα ati-host.net και aticdn.net. Αυτά προέρχονται από την Akamai Technologies, πάροχο διάφορων διαδικτυακών υπηρεσιών, όπως η ανάλυση της κατανάλωσης περιεχομένου σε μια ιστοσελίδα. Ύστερα, το domain-γλωσσοδέτης bkrtx.com ανήκει στην εταιρεία BlueKai που έχει εξαγοραστεί από την Oracle και όσες πληροφορίες κατάφερα να βρω το χαρακτηρίζουν από αρκετά παρεμβατικό ως προς την ιδιωτικότητα έως και malware.
Το doubleverify.com δεν επαληθεύει τίποτα διπλά, όπως είναι η ονομασία του, αλλά αναλύει την ποιότητα των ψηφιακών μέσων σε μια ιστοσελίδα με στόχο την αύξηση της επισκεψιμότητας (και του κέρδους, φυσικά). Το quantcount.com υπάγεται στην Quantcast που αναφέραμε πιο πάνω, ενώ το rxthdr.com εισάγει διαφημίσεις, όπως κάνει και το teads.tv.
Αυτά τα λίγα προκύπτουν από την αρχική σελίδα. Αν όμως ανοίξουμε κάποια δημοσίευση, θα δούμε τις συνδέσεις να τριπλασιάζονται. Τα 1rx.io της Burst Media, adhigh.net, adition.com, admedo.com, advangelists.com, amazon-adsystem.com και bidr.io θα φροντίσουν να μην αποφύγουμε τις διαφημίσεις. Παράλληλα, τα bidswitch.net και bidtheatre.com αφορούν δύο εταιρείες με αντικείμενο αυτό που αποκαλείται «bidstream data», δηλαδή δεδομένα με δυνητικά εμπορική αξία.
Μικρή στάση για το απαραίτητο marketing με τα brealtime.com και emxdgt.com από την ORC International, και συνέχεια με επιπλέον διαφημιστικό περιεχόμενο εκ των contextweb.com, criteo.com, ctnsnet.com της Crimtan, de17a.com της Delta Projects, dotomi.com της Conversant LLC.
Η Nielsen κάνει την εμφάνισή της και εδώ, αυτήν τη φορά με το domain exelator.com, καθώς το marketing εντείνεται μέσα από τo gumgum.com αλλά και το gwallet.com της RadiumOne. Η ιστοσελίδα αξιοποιεί και λύσεις διαχείρισης πελατειακών σχέσεων (CRM) με το krxd.net της Salesforce μα επιμένει και στις διαφημίσεις από τα ibillboard.com, ipredictive.com, πριν συνεχίσει το marketing με το netmng.com από την IgnitionOne.
Οι διαφημίσεις εξακολουθούν με το pippio.com, έχουμε «αύξηση της προσοχής» μας από το playground.xyz και έπειτα τα rlcdn.com, rundsp.com, simpli.fi και sitescout.com θα παίξουν και αυτά με τα bidstream δεδομένα μας.
Αφού, μετά από όλα αυτά, εμείς συνεχίζουμε την αναζήτηση πληροφοριών για κάποια συναλλαγή μας με το κράτος από την εν λόγω ιστοσελίδα, θα υποβληθούμε και στις τεχνικές marketing που εφαρμόζουν οι εταιρείες πίσω από τα tapad.com, tribalfusion.com, turn.com, w55c.net και widespace.com.
Οι αριθμοί του dikaiologitika.gr
| Συνδέσεις | 88 |
| Διαφημιστικά | 29 |
| Κοινωνικά δίκτυα | 2 |
| Marketing | 15 |
| Analytics | 9 |
| Συλλογή δεδομένων | 6 |
Να πω εδώ ότι είχα προγραμματίσει μία ακόμα ιστοσελίδα, όμως ο εντυπωσιακός αριθμός των συνδέσεών της (155 παρακαλώ) θα γιγάντωνε τον χώρο αυτού του άρθρου. Δε θα αναφέρω ποια είναι, μόνο ότι ανήκει στον αθλητικό τομέα.
Όλοι θέλουν να μάθουν για εμάς
Δεν ξέρω ποια συμπεράσματα θα βγάλετε εσείς από όλα αυτά. Αναλογιστείτε απλά πόσα στοιχεία προέκυψαν μόνο από τέσσερις ιστότοπους, οι οποίοι μάλιστα δε σχετίζονται μεταξύ τους.
Το Διαδίκτυο λυμαίνονται χιλιάδες «πλάσματα» που επιθυμούν διακαώς να μας ανακαλύψουν και διψούν για τις πληροφορίες μας. Αθέατοι παρατηρητές, τρίτα μάτια που περιμένουν να μας πλασάρουν ετσιθελικά το προϊόν τους ή να μετατρέψουν εμάς σε προϊόν, εμπορευόμενοι τα δεδομένα μας. Και αν ορισμένες ιστοσελίδες μας υποψιάζουν σε κάποιο βαθμό λόγω της γνωστής δραστηριότητάς τους, πολλές άλλες φαντάζουν αθώες και δρουν στο παρασκήνιο. Θα περιμένατε, για παράδειγμα, από έναν κρατικό φορέα για την αυτοδιοίκηση να σας εκθέτει σε εταιρείες marketing; Και όμως, υπάρχει τέτοια σελίδα.
Δε θεωρώ ότι έκανα κάτι σπουδαίο με αυτό το άρθρο. Απλά έψαξα λίγο. Μπορείτε και εσείς να κάνετε το ίδιο, για το δικό σας καλό και για το Διαδίκτυο. Ερευνήστε τις αγαπημένες σας ιστοσελίδες, εκείνες που στηρίζετε με την παρουσία σας ή και με άλλους τρόπους. Ενδεχομένως η μεταξύ σας σχέση να μην είναι ακριβώς αυτή που πιστεύετε και να παίρνουν από εσάς πολλά περισσότερα από αυτά που σας δίνουν.
Πηγή άρθρου: https://osarena.net/